Zakończenie międzynarodowego projektu INART dotyczącego oporności na antybiotyki w środowisku

06 04 2023

W 2022 roku zakończył się projekt międzynarodowy finansowany w ramach Międzynarodowego konkursu JPIAMR.
Projekt nosi tytuł: INART- Intervention of antimicrobial resistance transfer into the food chain/INART: Ograniczenie transferu oporności na antybiotyki do łańcucha pokarmowego (Umowa NCN 2017/25/Z/NZ7/03026, projekt realizowany w latach 2018-2022). Kierownikiem projektu była dr hab. Magdalena Popowska, prof. ucz. z Instytutu Mikrobiologii Wydziału Biologii UW.

Założenia dla tego projektu były następujące:

1. Gleba i nawozy naturalne takie jak obornik zostały zidentyfikowane jako rezerwuary oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w tym rezerwuary zarówno bakterii opornych na antybiotyki jak i genów oporności.
2. Obornik, który jest ponownie wykorzystywany jako nawóz pod uprawy, jest źródłem oporności na antybiotyki, która z kolei może przenosić się do patogenów ludzkich i zwierzęcych, a następnie na płody rolne a wraz z nimi do mikrobiomu człowieka czy zwierząt.

Głównym celem projektu było opracowanie strategii interwencyjnych, które doprowadzą do zmniejszenia lub wyeliminowania zjawiska rozpowszechniania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe w glebie po aplikacji nawozów naturalnych (odchody zwierząt hodowlanych: trzoda chlewna, drób, bydło) a następnie w uprawianych roślinach a tym samym ograniczą zagrożenie dla ludzi i zwierząt.

Analiza uzyskanych wyników pozwoliła odpowiedzieć na trzy główne pytania:

1. W jaki sposób aplikacja odchodów zwierząt hodowlanych nieprzetworzonych zmienia mikrobiom, rezystom i plazmidom gleb oraz roślin?
2. Która z proponowanych i przebadanych strategii przetwarzania odchodów zwierząt hodowlanych zapewnia lepszą redukcję poziomu antybiotykoodporności?
3. W jaki sposób projekt ten odpowiada na problemy i potrzeby rolnictwa?

Najważniejszy wniosek z przeprowadzonych badań:
Po procesie kompostowania otrzymano bezpieczny nawóz naturalny o bardzo dobrych parametrach fizykochemicznych, zawierający mikro- i makroelementy oraz dużą zwartość materii organicznej.
Proces kompostowania może być skuteczną strategią ograniczania rozprzestrzeniania się oporności na antybiotyki w środowisku i zmniejszania ryzyka przeniesienia bakterii opornych na antybiotyki na uprawy rolne.

W ramach Programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”, działanie III.3.2 „Promocja badań naukowych” dr hab. Magdalena Popowska, prof. ucz, uzyskała w 2022 roku dofinansowanie na realizację filmu promocyjny dotyczący tego projektu, który można obejrzeć na kanale YouTube społeczności Wydziału Biologii.