Współpraca dr Marty Maleszewskiej-Bobińskiej i dr hab. Anny Malik przy projekcie – REST oraz KAISO jako potencjalne cele terapeutyczne w rozwoju terapii glejaka

31 01 2025

Dr Marta Maleszewska-Bobińska i dr hab. Anna Malik będą prowadzić badania w ramach konsorcjum prowadzonego przez dr. hab. Bartosza Wojtasia z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Konsorcjum będzie realizować projekt „REST oraz KAISO jako potencjalne cele terapeutyczne w rozwoju terapii glejaka”, który otrzymał finansowanie w wysokości 2 421 076 zł w ramach konkursu Opus 27 Narodowego Centrum Nauki (NCN).

Glejak wielopostaciowy to śmiertelna choroba o złych rokowaniach i ograniczonych możliwościach terapeutycznych. Intensywnie poszukiwane są więc nowe strategie terapeutyczne. REST (RE1-silencing transcription factor) to białko, które odgrywa istotną rolę w wyciszaniu ekspresji genów neuronalnych w tkankach nieneuronalnych. Podczas różnicowania komórek nerwowych REST odgrywa kluczową rolę w determinowaniu losów komórek prekursorowych/macierzystych poprzez mechanizmy regulacji epigenomicznej związane z metylacją DNA i modyfikacjami histonów.

Niedawno grupa prof. Bartosza Wojtasia opisała potencjalną interakcję między REST a innym białkiem represorowym/aktywującym transkrypcję, dobrze znanym w procesach kancerogenezy, KAISO. Badacze stawiają hipotezę, że między tymi dwoma białkami zachodzi funkcjonalna interakcja, a ich jednoczesne unieczynnienie przyniesie efekt synergistyczny, wskazując na REST i KAISO jako nowe potencjalne cele terapeutyczne w leczeniu guzów mózgu.

Aby zweryfikować tę hipotezę, utworzono konsorcjum pomiędzy Instytutem Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN a Wydziałem Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. W celu oceny roli REST i KAISO w utrzymywaniu onkogennego fenotypu, grupa dr Marty Maleszewskiej z Wydziału Biologii wygeneruje linie komórkowe glejaka z usuniętymi pojedynczo i oboma jednocześnie genami kodującymi białka REST i KAISO. Uzyskane linie zostaną poddane ocenie potencjału onkogennego.

Przeprowadzona zostanie całogenomowa analiza transkryptomu i epigenomu otrzymanych linii komórkowych glejaka pozbawionych białek REST/KAISO, a dane będą analizowane przez grupę prof. Wojtasia. Na koniec, grupa dr hab. Anny Malik z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego przeprowadzi ocenę potencjału klinicznego usunięcia REST i/lub KAISO w mysim modelu glejaka wielopostaciowego.