Publikacja w „Conservation Letters” o lęgach ptaków w miastach prof. Marty Szulkin

17 03 2025

Im więcej betonu, tym mniejsze lęgi ptaków w miastach – badania prof. Marty Szulkin z Wydziału Biologii UW potwierdzają tę tezę, ale też dostarczają precyzyjnych danych, z których mogą korzystać decydenci. Artykuł na ten temat ukazał się na łamach „Conservation Letters”.

Wieloletnie badania prowadzone przez naukowczynię dostarczają dowodów na to, że wzrost powierzchni nieprzepuszczalnych, takich jak beton i asfalt, przekłada się na zmniejszenie sukcesu lęgowego ptaków miejskich. Zabudowanie połowy powierzchni czynnej biologicznie wiąże się ze zmniejszeniem liczby piskląt wyprowadzanych z gniazd o połowę.

„W obliczu szybkiej urbanizacji miasta potrzebują twardych danych wspierających decyzje dotyczące kształtowania zielonej infrastruktury. Nasza publikacja dostarcza danych dla urbanistów, architektów krajobrazu i decydentów politycznych, które pomogą w zagospodarowaniu przestrzeni. Pokazuje też dokładnie, jak przy systematycznym wzroście ilości betonu i asfaltu w środowisku obniża się liczba młodych wyfruwających z budki lęgowej” – mówi prof. Marta Szulkin.

Naukowczyni podkreśla, że są to pionierskie badania w miastach Europy Środkowo-Wschodniej. „W publikacji wykorzystaliśmy dane z pięciu lat, ale nasze badania są tak naprawdę zwieńczeniem 10 lat mojej pracy w Polsce. W tym czasie utworzyliśmy system 500 budek lęgowych w Warszawie i najbliższych okolicach” – mówi prof. Marta Szulkin.

Budki zostały umieszczone nie tylko w parkach, ale też na osiedlach mieszkaniowych (m.in. na Olszynce Grochowskiej i Muranowie), na cmentarzu oraz w miejskich i podmiejskich lasach. Budki znalazły się też na Kampusie Ochota UW.
W publikacji zostały zaprezentowane dokładne szacunki dla dwóch powszechnie występujących gatunków sikorek: bogatek i modraszek. Naukowcy co roku od wczesnej wiosny obserwowali ptaki przez kilka tygodni. W badaniach terenowych uczestniczyło wielu doktorantów. Pierwszą autorką artykułu jest dr Michela Corsini, była doktorantka prof. Marty Szulkin.

Główne wnioski badawcze:

• utrata roślinności i naturalnych miejsc lęgowych w silnie zurbanizowanych obszarach jest dla dzikiej fauny miejskiej coraz większym wyzwaniem;
• sukces lęgowy ptaków maleje wraz ze wzrostem powierzchni nieprzepuszczalnych – zabetonowanie powierzchni zielonych o 50% obniża liczbę młodych wyfruwających z budki lęgowej o połowę;
• urbaniści i planiści mogą korzystać z danych naukowców i projektować przestrzenie miejskie tak, aby tworzyć powierzchnie zielone jak najbardziej przyjazne ptakom miejskim.

Fot. Marion Chatelain