Projekt polsko-austriacki kierowany przez prof. Annę Bajer otrzymał grant w ramach konkursu OPUS 26+ LAB/ Waeve

22 07 2024

Narodowe Centrum Nauki przyznało grant, w ramach konkursu OPUS 26+LAB/Waeve, dla międzynarodowego projektu prowadzone pod kierunkiem prof. Anny Bajer z Wydziału Biologii UW. Gratulujemy!

Projekt „Odkrywanie różnorodności genetycznej Dirofilaria repens i D. immitis w perspektywie światowej i europejskiej” będzie realizowany wraz z dr. Hansem-Peterem Fuehrerem z Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej w Wiedniu (University of Veterinary Medicine Vienna). Otrzymane dofinansowanie wynosi 1 557 900 zł.

Dirofilarioza jest rozprzestrzeniającą się chorobą wywoływaną przez Dirofilaria spp., nicienie przenoszone przez komary, których głównym rezerwuarem są psy. Choroba ta jest typową chorobą odzwierzęcą (infekcją przenoszoną przez zwierzęta) i może powodować wiele różnych objawów u ludzi, w tym guzki podskórne, obrzęk i ból, guzki w płucach lub może dotykać oczu. W wielu przypadkach usunięcie pasożyta można przeprowadzić wyłącznie chirurgicznie.

Rozmieszczenie (zasięg) geograficzne tych nicieni (i choroby) zmienia się dynamicznie, także ze względu na zmiany klimatyczne, co pozwala na lepsze przeżycie pasożytów w wektorach, komarach. Dwa główne gatunki pasożytów to Dirofilaria repens i Dirofilaria immitis (psi robak sercowy), a ich rozmieszczenie różni się, przy czym D. immitis występuje w cieplejszych regionach świata niż D. repens. U psów D. repens powoduje dirofilariozę podskórną, a D. immitis jest znacznie bardziej chorobotwórcza, atakuje serce i prowadzi nawet do śmierci.

Człowiek może zarazić się różnymi gatunkami nicieni z rodzaju Dirofilaria, jednak brakuje molekularnej identyfikacji gatunków pasożytów pozyskanych od ludzi, co jest ważne i niezbędne do celów epidemiologicznych. Pomimo że D. repens i D. immitis to pasożyty kosmopolityczne, wiedza na temat ich różnorodności genetycznej, występowania różnych (pod)gatunków czy tzw. gatunków kryptycznych lub różnych wariantów genetycznych jest nadal niewystarczająca.

Głównym celem planowanych badań jest ocena różnorodności genetycznej D. repens i D. immitis z różnych krajów i kontynentów z wykorzystaniem nowoczesnych technik molekularnych, w tym metabarkodingu i sekwencjonowania całego genomu. Drugim głównym celem jest genotypowanie oraz identyfikacja gatunków i genotypów nicieni zarażających ludzi w celu lepszego zrozumienia dróg przenoszenia. Projekt planowany jest we współpracy międzynarodowej (Austria i Polska), aby umożliwić kompleksowe badania nad różnorodnością genetyczną Dirofilaria dzięki połączeniu eksperckich umiejętności i wiedzy obu zespołów, co powinno umożliwić uzyskanie nowych i wielostronnych wyników, z większym znaczącym wpływem na światową naukę.

Planowany projekt umożliwi zgromadzenie kluczowej wiedzy na temat różnorodności genetycznej, epidemiologii i ewolucji nicieni z rodzaju Dirofilaria w skali globalnej oraz pomoże zidentyfikować główne (pod)gatunki/gatunki kryptyczne zarażające ludzi.