WSPOMNIENIE
Prof. dr hab. Władysław J. H. Kunicki-Goldfinger
1916–1995

   Profesor W. Kunicki-Goldfinger urodził się w Krakowie. Jego ojciec, Zygfryd Goldfinger był prawnikiem, matka, Waleria Kunicka – nauczycielką gimnazjalną. Młodość spędził Profesor w Lublinie. W roku 1934 rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, na kierunku przyrodniczym, który ukończył w 1939 r. Ze względu na swoje lewicowe przekonania nie mógł uzyskać stanowiska asystenta na macierzystym wydziale, jednak po otrzymaniu wsparcia finansowego, rozpoczął pracę w Katedrze Mikrobiologii Rolnej UJ, gdzie zetknął się ze światowej sławy mikrobiologiem, prof. Ottonem Bujwidem. Zaraz po wybuchu drugiej wojny światowej wyjechał do Lwowa, skąd został deportowany do obozu pracy pod Archangielskiem. Po amnestii dla Polaków, dołączył do armii gen. W. Andersa, z którą przeszedł jej szlak bojowy.

   Do Polski powrócił Profesor w 1947 roku i zaraz rozpoczął pracę na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, tam kolejno obronił rozprawę doktorską (1948) i habilitacyjną (1950), po czym wszedł na własną drogę naukową, zakładając najpierw Pracownię Mikrobiologii w Zakładzie Fizjologii Roślin, a wkrótce potem Katedrę Mikrobiologii Ogólnej. W 1955 roku Profesor przeniósł się do Wrocławia, gdzie objął stanowisko dyrektora Instytutu Botaniki Uniwersytetu Wrocławskiego jak również zorganizował Zakład Genetyki Bakterii w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda, PAN. Ostatnim miejscem wędrówki naukowej Profesora była Warszawa, gdzie przyjechał w 1961 roku i od razu rozpoczął pracę w założonej przez siebie Katedrze Mikrobiologii, a potem Instytucie Mikrobiologii, na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego, którego kierownikiem był przez długi czas. Przez kilka lat Profesor pełnił również funkcję vice-dyrektora Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie. W 1970 roku przyjął czasowo stanowisko "visiting professor" na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davies. W 1965 został wybrany członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w 1980 – członkiem rzeczywistym. Mógł się poszczycić doktoratami honorowymi przyznanymi przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Uniwersytet Wrocławski, był laureatem Nagrody Państwowej.

   Profesor Władysław Kunicki-Goldfinger (wraz z zespołem) był autorem wielu artykułów naukowych dotyczących kilku dziedzin mikrobiologii, w tym mikrobiologii weterynaryjnej, mikrobiologii środowisk i genetyki bakterii. W ostatnich latach zainteresowania Profesora skierowały się w stronę pogranicza biologii (zwłaszcza ewolucjonizmu) i filozofii. Opublikował wiele prac w wydawnictwach filozoficznych i antropologicznych, wygłaszał seminaria w towarzystwach filozoficznych a także na Akademii Teologii Katolickiej. Profesor był autorem licznych książek, w tym również podręczników akademickich. Miał dar słowa pisanego, co nie jest częste wśród przyrodników.

   Nie sposób oddać słowami talentu dydaktycznego Profesora, zawsze otaczali Go studenci, doktoranci, asystenci. Wielu Jego uczniów jest obecnie znanymi naukowcami, a niektórzy z nich zajmują wysokie stanowiska, nie tylko w Polsce. Uczniowie Ci wywodzą się z trzech ośrodków: lubelskiego, wrocławskiego i warszawskiego – wszystkich stworzonych i kierowanych przez Profesora. Jest to osiągniecie, którym mogą się poszczycić tylko nieliczni naukowcy.

   W życiorysie Profesora nie może zabraknąć wymienienia, choćby niepełnego, licznych Jego funkcji organizacyjnych i społecznych. Profesor był członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów, członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Genetycznego i czasopisma Acta Microbiologica Polonica, konsultantem PWN, członkiem ZAiKS. Współpracował z Komitetem Obrony Robotników, z kasą stypendialną dla poszkodowanych naukowców, brał udział w działalności Towarzystwa Popierania i Krzewienia Nauk i "Latającego Uniwersytetu". Za swoją działalność opozycyjną został internowany w roku 1981. W roku 1989 uczestniczył w historycznych "Obradach Okrągłego Stołu" w zespole ds. nauki i oświaty.

   Profesor Władysław Kunicki-Goldfinger był niewątpliwie wspaniałym naukowcem. Był też charyzmatycznym nauczycielem i wychowawcą mającym wpływ na charakter i postawy życiowe swoich uczniów. Był Mistrzem i autorytetem, dla wielu z nas jedynym, jakiego spotkali podczas swej działalności naukowej. Był również nieprzeciętnym człowiekiem.
   W mowach pogrzebowych, nekrologach i notach wspomnieniowych drukowanych w naukowych czasopismach przewijały się zapewnienia o długim przetrwaniu pamięci o Profesorze. Zapewnienia te nie były gołosłowne. Pamięć o Nim jest nadal żywa i bardzo chcemy, aby taka została jeszcze przez długi czas.

Prof. Krystyna I. Wolska
Instytut Mikrobiologii UW